Ra mắt sản phẩm:
Cách đây 5 ngày trước, sau vài thông báo bật mí về sản phẩm mới, Biti’s Hunter Street đã chính thức ra mắt sản phẩm giày sneaker Biti’s Hunter Street x VietMax | Bloomin’ Central với slogan “Cảm hứng tự hào từ miền Trung – Hoa trong đá”. Ngay sau đó, sản phẩm đã ngay lập tức được đông đảo cộng đồng mạng đón nhận vì thiết kế 3 biến thể độc đáo nổi bật, tận dụng chất liệu gấm hoa Thổ cẩm được cho là có xuất xứ từ văn hoá miền Trung. Bên cạnh phần giới thiệu đầy tự hào về miền Trung thân yêu, Biti’s cũng chia sẻ với dự án này, công ty sẽ trích doanh thu 100.000đ từ mỗi đầu sản phẩm bán ra để ủng hộ quỹ hỗ trợ & phát triển cho các tài năng trẻ vượt khó tại địa phương miền Trung, tiếp bước cho những tài hoa với ý chí vươn lên không ngừng.
Bài tố sử dụng hoa văn Trung Quốc và chất liệu gấm từ TaoBao:
Cùng với sự hưởng ứng của người dùng, không lâu sau đã có một bài viết chỉ ra các vấn đề bên trong sản phẩm này – một người dùng facebook có tên LQB. Nguyên văn cụ thể theo LQB:
“Tự hào về miền Trung: hoa trong đá” hay “Tự hào về miền Trung Hoa trong đá”?
“Được biết Bitis gần đây có nhiều chiến dịch quảng bá văn hoá Việt Nam lên giày một cách bài bản đầu tư – là hành động tôn vinh bản sắc rất đáng trân trọng, được biết mỗi đơn hàng giày này sẽ được trích ra 100.000 cho quỹ Tài năng trẻ miền Trung. Tuy nhiên, cái sai cũng cần phải được nêu ra để sửa chữa, đây tôi xin nói về BST mới của Bitis là #Blooming_Central hợp tác cùng Việt Max [1].
Giữa nhiều đánh giá về thiết kế khiên cưỡng, gồng gánh quá nhiều yếu tố không mấy hoà hợp thì Bitis lại phạm thêm một sai lầm nghiêm trọng nữa. Đó là tuyên truyền “Cảm hứng miền Trung” và “Được đầu tư sáng tạo, tìm tòi đa dạng vật liệu & tốn nhiều công sức sản xuất” thì lại sử dụng loại gấm rẻ tiền có sẵn của Trung Quốc, mà ở đây là gấm sợi nylon “hải thuỷ giang nhai 海水江崖” Hàng Châu rất rất phổ biến trong việc làm đồ lưu niệm giá thấp, và bán nhiều nhất trên Taobao [2]. Loại gấm này vốn là thiết kế “mì ăn liền”, dệt máy jacquard với chất lượng trung bình và độ bền thấp. Giá thành cao nhất khoảng 90k/m [2] hoặc mua sỉ là 30-50k/m [3] nhưng độ nhận diện rất cao, chỉ cần nhìn vào đã biết ngay hàng Trung Quốc.
Hình dáng mây, thủy ba cột thủy (hoa văn sóng nước) lẫn cách phối màu hoàn toàn không có nét nào liên quan đến mỹ thuật cung đình Việt Nam, mà nếu xét về miền Trung, chính là nhà Nguyễn. Việc thiết kế lòng hộp giày là con Long Mã nhà Nguyễn cũng đã ngụ ý Bitis cho rằng hoa văn trên gấm này là “bản sắc Việt Nam”? Nếu vậy, tôi cho rằng Bitis đã phạm “cultural appropriation” hay “đánh cắp văn hoá”. Dẫu có là thiết kế mới gần đây đi nữa, vẫn là sáng tạo của người Trung Quốc, được lấy cảm hứng từ bào phục triều Thanh nước họ.
Trường hợp này làm tôi nhớ lại quán cafe Dabao Concept – Cố Đô đã bàn mấy tháng trước. Khi họ ra rả quảng bá là không gian đậm xứ Huế như “đường về xứ Huế quanh co” nhưng bên trong là một tổ hợp tứ xứ, ngay cả trần nhà là hai bức tranh copy thẳng từ 2 cổ vật Bổ Tử của triều đình Mãn Thanh tại Bảo tàng MET New York [4]
Việt Nam có rất nhiều cơ sở sản xuất lụa và gấm trải dài từ Bắc và Nam, Bitis hoàn toàn có thể hợp tác với họ cho ra những thước vải “nội địa” và tự tin dõng dạc “đầu tư sáng tạo”, chứ không phải dùng gấm đại trà Trung Quốc về rồi dán mác “cảm hứng miền Trung” bán cho người Việt thế này. Tôi hi vọng đội ngũ Bitis sẽ đọc được và có một lời giải thích thoả đáng cũng như khắc phục cho những lần collab tiếp theo. Bitis cũng như các nhãn hàng thời trang nên nhớ rằng, làm kinh doanh từ văn hoá nên đi từ nội dung và chiều sâu, chứ không phải từ bề nổi hình thức.”
Bài đăng này đã nhận được hàng ngàn lượt like và chia sẻ vì những dẫn chứng căn cứ rất cụ thể. Từ khi bài viết xuất hiện, cộng đồng mạng đã không ngừng truyền tay nhau và đưa ra nhiều ý kiến trái chiều, nhưng phần lớn, mọi người vẫn ủng hộ ý kiến của bài viết này.
Ghi nhận và khắc phục:
Ngay sau đó, 1 ngày kể từ khi bài viết của LQB xuất hiện, trang fanpage chính thức của Biti’s đã chính thức đưa ra phản hồi, trong một bài viết khá dài, Biti’s đã chia sẻ rằng đã nhìn nhận được vấn đề và xin lỗi người dùng và những người luôn theo dõi, ủng hộ thương hiệu này.
“Trong 2 ngày vừa qua, Biti’s Hunter đã nhận được ý kiến phản hồi cho dự án Biti’s Hunter Street Blooming’ Central vừa được ra mắt vào ngày 10.10.2021 có tên gọi, “Cảm hứng tự hào Miền Trung – Hoa trong đá”.
Theo đó, nội dung góp ý từ bạn và người tiêu dùng được ghi nhận như sau:
- Về nguồn gốc chưa rõ ràng của những họa tiết trên vải thổ cẩm.
- Về nguồn gốc vải gấm được chia sẻ bởi Facebook LQB.
Sau khi lắng nghe các ý kiến, cũng như tìm hiểu thêm về các vấn đề mà người tiêu dùng đặt câu hỏi, Bitis Hunter xin chính thức có phản hồi như sau:
Về nguồn gốc của hoa văn vải thổ cẩm, Biti’s Hunter thật sự bất ngờ với sự khám phá Thổ cẩm Tây Nguyên mình đang sử dụng có nguồn gốc từ hoạ tiết hoa văn chân chó trong Thổ cẩm người Chăm. Biti’s Hunter ghi nhận sự khám phá này và sẽ chỉnh sửa ngay lập tức trong phần truyền thông để ghi nhận hoa văn Thổ cẩm của dân tộc Chăm. Cảm ơn các bạn trong Mạng lưới Tiên Phong Việt Nam đã chia sẻ thông tin quý báu này, và giúp chúng tôi nhìn thấy sự thiếu sót về chi tiết sản phẩm vải thổ cẩm này.
Về vấn đề chất liệu vải gấm thể hiện trong bộ sưu tập lần này, Biti’s Hunter đã chọn lựa vải gấm đến từ Trung Quốc để thể hiện ý tưởng sản phẩm. Trước đó, Biti’s Hunter đã cố gắng tìm kiếm nguồn nguyên liệu vải trong nước, nhưng chưa tìm được nhà cung cấp có vải dệt phù hợp. Khi mà bối cảnh ngành công nghiệp phụ trợ cho giày dép trong nước còn nhiều hạn chế, cũng như dịch bệnh hoành hành trong suốt thời gian qua. Tuy nhiên, Biti’s Hunter xin hoàn toàn thừa nhận trách nhiệm về sự lựa chọn chưa thấu đáo này và cần nỗ lực nhiều hơn nữa để đáp ứng được sự kỳ vọng của người tiêu dùng Việt Nam, đặc biệt đối với dòng sản phẩm “Proudly Made in Vietnam” đầy tính tự hào. Chúng tôi vô cùng biết ơn sự chia sẻ và đóng góp quý báu của bạn LQB đối với BST lần này.
Về hướng giải quyết Biti’s Hunter sẽ khắc phục như sau:
- Thay thế chất liệu vải gấm lấy cảm hứng từ văn hoá nghệ thuật Huế để hoàn thiện sản phẩm hơn, đáp ứng được yêu cầu, mong mỏi của người tiêu dùng Việt.
- Hiệu chỉnh lại toàn bộ hình ảnh & thông tin truyền thông để phù hợp với những chỉnh sửa phía trên, trong vòng 24 giờ tới.
- Phiên bản đến tay người tiêu dùng sẽ là phiên bản được cập nhật với chất liệu và hoạ tiết gấm mới nhất, như đã chia sẻ ở mục 1.
- Chúng tôi sẽ hoàn toàn hỗ trợ quý khách hàng đã pre-order sản phẩm này nhưng muốn hoàn trả vì thiết kế mới không còn phù hợp với sở thích của khách.
- Chúng tôi tiếp tục cam kết duy trì ý định ban đầu về việc trích 100.000 VNĐ từ doanh thu mỗi sản phẩm bán được của bộ sưu tập này để đóng góp cho các quỹ phát triển tài năng của miền Trung, đặc biệt là dân tộc Chăm, nâng niu con người và tiếp sức cho những ý chí người Miền Trung lạc quan, kiên cường.
Cuối cùng , với tinh thần luôn cầu thị , lắng nghe để hoàn thiện mình , Biti’s Hunter xin chân thành rút kinh nghiệm , và gửi lời cảm ơn tới những tổ chức và cá nhân đã lên tiếng giúp chúng tôi nhận ra thiếu sót trong lần ra mắt BST lần này . Biti’s Hunter cũng gửi lời xin lỗi vì chưa đáp ứng được mong đợi của những người bạn đã tin tưởng , kỳ vọng và yêu thương Thương Hiệu . Biti’s Hunter xin ghi nhận , đúc rút kinh nghiệm lần này và không ngừng học hỏi , hoàn thiện để có thể trở thành niềm tự hào thật sự của Việt Nam , lan toả được những giá trị tốt đẹp của Việt Nam ra thế giới . Một lần nữa , xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và trân trọng những ủng hộ quý báu của các bạn , và cũng xin gửi lời cảm ơn tới nghệ sĩ Việt Max đã luôn sát cánh bên Biti’s và Biti’s Hunter trong suốt thời gian qua , cùng nhau trên hành trình ý nghĩa này . Trân trọng cảm ơn , Từ Biti’s Hunter.”
Kết:
Đây là một trường hợp cho thấy tầm quan trọng của việc một thương hiệu nếu định hướng đường lối phát triển theo văn hoá, cần trang bị kĩ kiến thức văn hoá về cốt lõi, có thể cảm nhận được từ sự việc này, Biti’s nói riêng hay các thương hiệu có cùng định hướng phát triển văn hoá nói chung đều được rút một kinh nghiệm cơ bản nhưng rất quan trọng.
Nhưng cuối cùng qua đây, bên cạnh những vẫn đề về doanh nghiệp, nghệ thuật, văn hoá… ta cũng không thể quên không nói về Biti’s với màn xử lý truyền thông và giải quyết sai phạm ngoạn mục với tác phong nhanh chóng đáng kinh ngạc, Biti’s với thái độ và cách làm đúng đắn lần này đã đảo ngược được tình thế và gây ấn tượng càng mạnh hơn cho người tiêu dùng. Chúc mừng Biti’s – “Proudly Made in VietNam”.